UROCZYSTOŚĆ PRZEKAZANIA KAMIENIOŁOMU

22 września 2005 r. w Rogoźnicy miała miejsce uroczystość włączenia kamieniołomu, gdzie w latach II wojny światowej pracowali i ginęli więźniowie hitlerowskiego obozu koncentracyjnego Gross-Rosen, do Muzeum Gross-Rosen. Inicjatorami uroczystości byli: Polsko-Amerykański Fundusz Przedsiębiorczości, utworzona przez Fundusz, Fundacja Kamieniołomy Gross-Rosen, Enterprise Investors oraz Muzeum Gross-Rosen.
W 1983 r. powstało Muzeum Gross-Rosen, kamieniołom nie został jednak do niego włączony. Byli więźniowie apelowali, żeby zaprzestać eksploatacji i otoczyć to miejsce opieką. Argumenty ekonomiczne brały jednak górę.

W 1994 roku Polsko-Amerykański Fundusz Przedsiębiorczości, w ramach swoich programów inwestycyjnych, za ponad 2 miliony dolarów zakupił pakiet kontrolny w firmie Borowskie Kopalnie Granitu, które były właścicielem kamieniołomu. Dzięki staraniom byłego więźnia, Stefana Wysockiego, nowi właściciele dowiedzieli się, że wyrobisko było częścią hitlerowskiego obozu koncentracyjnego i zdecydowali zamknąć kamieniołom. Podjęte zostały działania na rzecz włączenia kamieniołomu do Muzeum Gross-Rosen. Fundusz przekazał 150 tysięcy dolarów na rzecz utworzonej z jego inicjatywy Fundacji Kamieniołomy Gross-Rosen. Dzięki staraniom Fundacji i Muzeum Gross-Rosen nie tylko powiększono obszar Muzeum o historyczne skalne wyrobisko, ale też oczyszczono, ogrodzono i oświetlono teren.

Ponad 200 zaproszonych gości, byłych więźniów obozu, przedstawicieli rządu, władz lokalnych, korpusu dyplomatycznego wysłuchało premierowego wykonania „Epitafium – zamęczonym w kamiennym piekle Gross-Rosen” autorstwa Eugeniusza Rudnika oraz obejrzało film dokumentalny o kamieniołomach i obozie koncentracyjnym Gross-Rosen, reżyserii Michała Nekanda-Trepki, którego produkcję sfinansowała Fundacja Kamieniołomy Gross-Rosen.

Były więzień, dr Andrzej Ochlewski, opowiedział o morderczej pracy w kamieniołomie granitu.

Gościem honorowym uroczystości był Prof. Władysław Bartoszewski.

W trakcie uroczystości odczytano listy okolicznościowe od:

• premiera RP Pana prof. Marka Belki,
• ambasadora Republiki Federalnej Niemiec Pana dr. Reinharda Schweppe
• ministra kultury Pana Waldemara Dąbrowskiego,
• byłego więźnia KL Gross-Rosen Pana Stefana Wysockiego.

Uroczystego aktu przekazania kamieniołomu dokonali Robert Faris, Prezes Polsko-Amerykańskiego Funduszu Przedsiębiorczości, Jacek Siwicki, partner zarządzający Enterprise Investors oraz Douglas Ades, Prezes Rady Nadzorczej Fundacji Kamieniołomy Gross-Rosen. Akt przekazania wręczony został Januszowi Barszczowi, dyrektorowi Muzeum Gross-Rosen.

W trakcie uroczystości były więzień Pan Stefan Wysocki został uhonorowany „Odznaką Zasłużonego dla Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych”.